Những khó khăn trong công tác PCCC tại đô thị
Quá trình đô thị hóa đang diễn ra mạnh mẽ tại nhiều quốc gia, đặc biệt là ở các nước đang phát triển như Việt Nam. Dù mang lại nhiều cơ hội phát triển kinh tế – xã hội, đô thị hóa cũng kéo theo không ít hệ lụy, trong đó nổi bật là nguy cơ cháy nổ ngày càng tăng cao. Công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC) vì thế đang đứng trước nhiều thách thức mới, đòi hỏi những giải pháp đồng bộ và hiệu quả hơn bao giờ hết.
I. Những khó khăn trong công tác PCCC tại đô thị
1. Mật độ dân cư cao, hạ tầng hạn chế
Sự gia tăng nhanh chóng dân số đô thị khiến không gian sống bị thu hẹp, nhiều khu dân cư tự phát mọc lên với hệ thống điện, nước không đảm bảo an toàn. Những khu nhà liền kề, ngõ hẹp, không lối thoát hiểm… khiến công tác cứu hộ cứu nạn khi xảy ra hỏa hoạn gặp nhiều khó khăn.
2. Ý thức cộng đồng chưa cao
Không ít người dân, đặc biệt ở các khu dân cư cũ, vẫn còn chủ quan, thiếu hiểu biết về PCCC. Việc tự ý câu mắc điện, sử dụng thiết bị điện quá tải, không kiểm tra bình gas định kỳ… là những nguyên nhân tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ.
3. Quản lý lỏng lẻo tại các công trình công cộng và cao tầng
Nhiều tòa nhà cao tầng, chung cư mini, cơ sở kinh doanh dịch vụ… chưa đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn PCCC. Hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động hoạt động kém hiệu quả hoặc bị vô hiệu hóa để tiết kiệm chi phí. Trong khi đó, lực lượng PCCC chưa thể phủ đều khắp các khu vực, đặc biệt tại các đô thị đang phát triển.
4. Phương tiện và nguồn lực chưa đồng bộ
Công tác chữa cháy hiện vẫn phụ thuộc nhiều vào lực lượng chuyên nghiệp, trong khi các đội dân phòng hoặc PCCC tại chỗ còn yếu kém cả về chuyên môn lẫn trang thiết bị. Tại các đô thị lớn, xe chữa cháy gặp khó khi tiếp cận hiện trường do tắc đường, thiếu lối vào.
PCCC trong đô thị hóa
II. Giải pháp nâng cao hiệu quả PCCC trong đô thị hóa
1. Quy hoạch đô thị gắn liền với tiêu chuẩn PCCC
Ngay từ khâu quy hoạch, cần chú trọng bố trí lối thoát hiểm, trạm cứu hỏa, hệ thống cấp nước chữa cháy. Các công trình dân cư, đặc biệt nhà cao tầng, cần tuân thủ nghiêm ngặt quy định về PCCC ngay từ thiết kế và xây dựng.
2. Tăng cường tuyên truyền và giáo dục cộng đồng
Việc nâng cao nhận thức về PCCC cho người dân là nhiệm vụ lâu dài. Cần thường xuyên tổ chức các buổi diễn tập, tuyên truyền trên truyền thông, mạng xã hội… để trang bị kỹ năng phòng cháy, thoát hiểm và xử lý tình huống ban đầu.
3. Đầu tư trang thiết bị và đào tạo lực lượng PCCC chuyên nghiệp – tại chỗ
Chính quyền đô thị cần đầu tư thêm vào thiết bị hiện đại, xe chuyên dụng nhỏ gọn phù hợp với địa hình chật hẹp. Song song đó, cần phát triển lực lượng PCCC cơ sở, tổ dân phố có năng lực ứng phó ban đầu trước khi lực lượng chuyên nghiệp đến nơi.
4. Kiểm tra, xử phạt nghiêm vi phạm
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra an toàn PCCC tại các cơ sở dân cư và kinh doanh, đặc biệt là các chung cư mini, quán karaoke, nhà trọ… Việc xử lý nghiêm minh các vi phạm sẽ là lời cảnh báo và bài học cho nhiều đơn vị khác.
III. Kết luận
PCCC trong bối cảnh đô thị hóa là một bài toán lớn, yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Đô thị càng phát triển thì yêu cầu về an toàn càng cao. Do đó, không thể chỉ “chạy theo chữa cháy”, mà cần chủ động phòng ngừa từ sớm, từ xa. Một đô thị an toàn là nơi không chỉ có hạ tầng hiện đại mà còn có cộng đồng cư dân sống có ý thức và trách nhiệm.
